De zonnebloem is een tot 3 meter hoge, eenjarige plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De bloemhoofd kan een diameter hebben tot 30 cm. Zonnebloemen worden gewoonlijk 1,5 tot 3,5 meter hoog. De stengel is dik en harig. Het merg heeft een grote cellulaire dichtheid. De bladeren zijn groot, ruw en gekarteld, ze zijn hartvormig en hebben opvallende nerven.
Zonnebloemen komen oorspronkelijk uit Noord- en Zuid-Amerika en zijn gedomesticeerd rond 1000 v. Chr. De Inca’s vereerden de zonnebloemen als beeld van hun zonnegod. In 1530 werd de zonnebloem door Spaanse zeevaarders naar Europa gebracht.
Zonnebloemen worden vooral gekweekt voor de zonnebloemolie, die veel gebruikt wordt in de keuken en als basis voor allerlei producten waarin plantaardige olie wordt verwerkt. De olie bevat veel onverzadigde vetzuren en kan goed tegen hitte.
Zonnebloemolie bevat linolzuur, hetgeen het cholesterolgehalte in het bloed verlaagt.
Zonnebloempitten hebben energetische waarde per 100 gr – 579 calorieën en bevatten eiwit – 30,6 g, vet – 68,5 g, vitaminen: A, E, B1, B2, B3. Mineralen: fosfor, magnesium, calcium, kalium, ijzer, zwavel, koper en zink.
Zonnebloempitten zijn een belangrijke leverancier voor het menselijke lichaam van onverzadigde vetzuren, ze bevatten fosfolipiden, sterolen, in vet oplosbare vitamines dat de veroudering tegen gaan.
Belangrijk is dat al die voordelen zijn alleen relevant voor de gedroogde (niet gebakken of geroosterde) zonnebloempitten, omdat gebakken zaden verliezen tot 90% van hun waardevolle stoffen. Dagelijkse portie van zonnebloempitten is 50-100 g.
Zonnebloempitten is een uitstekende middel om te voorkomen van atherosclerose, myocardinfarct en andere ziekten van het cardiovasculaire systeem, effectief bij leverziekten en aandoeningen van de galwegen. Zonnebloempitten werden vroeger aanbevolen om te eten bij depressie, omdat op die manier is een tekort aan vitamine B, C en foliumzuur werd aangevuld (het gebrek aan leidt tot depressie).
Nuttige eigenschappen van zonnebloempitten. Ze bevatten vitaminen A, E, B groep, fosfor, magnesium, calcium, kalium, ijzer en voorkomen het ontstaan van atherosclerose en worden gebruikt voor de preventie van kanker.
Zonnebloempitten verbeteren het cardiovasculaire systeem. Ze beschermen het lichaam tegen de schadelijke effecten van zonlicht. De pitten hebben een positief effect op het zenuwstelsel (vitamine E). Zonnebloempitten gaan de veroudering tegen en verbeteren de conditie van de huid, het haar en de nagels.
De tinctuur van verse bloemblaadjes is zeer gewaardeerd als een middel tegen malaria, zelfs wanneer een hoge dosis kinine niet effectief is. Het afkooksel van verse zonnebloem bloemen wordt ingenomen bij geelzucht, hart- en vaatziekten, bij bronchiale spasmen en intestinale koliek.
Bij trofische zweer (ulcera): 1 eetlepel verse ruwe zonnebloemolie, 1 eetlepel honing en 1 eetlepel van propolis tinctuur. Het mengsel wordt aangebracht op de huid, dagelijks te veranderen. Zalf is zeer effectief, ulcera geneest.