Rozemarijn (Rosmarinus officinalis)
Rozemarijn behoort tot de lipbloemigenfamilie (Lamiaceae/Labiatae) en is een groenblijvende struik die tot 150 cm hoog kan worden, met recht omhoog groeiende bruine takken. De langwerpige bladeren zijn lichbehaard, de bloemen zijn meestal blauw.
Rozemarijn wordt al sinds de Oudheid gekweekt als geneeskrachtige plant. In de Middeleeuwen werd het kruid gewaardeerd omdat het de spijsvertering stimuleert, en in de 16de eeuw leverde het het eerste gedestilleerde parfum. De plant was bij de Grieken en Romeinen heilig en werd gebruikt in godsdienstige rituelen. Rozemarijn was verbonden met de liefdesgodin Aphrodite.
De bladeren van rozemarijn worden medicinaal gebruikt. Belangrijke inhoudsstoffen zijn flavonoïden, triterpenen, koffiezuurderivaten (vooral rozemarijnzuren), diterpenen en etherische olie.
In de volksgeneeskunde wordt rozemarijn inwendig gebruikt bij spijsverteringsklachten, hoofdpijn en migraine, menstruatiestoornissen, vermoeidheid, duizeligheid en geheugenzwakte; uitwendig bij slecht genezende wonden, verwonding van mond- en keelholte, zenuwpijnen en ischias.
Rozemarijn heeft een kalmerende effect op het zenuwstelsel en stimuleert de eetlust.
In de volksgeneeskunde wordt infusie van bladeren van rozemarijn gebruikt bij ziekten van de bovenste luchtwegen en astma. Te bereiden als volgt: schenk 200 ml kokend water over 2 theelepels gedroogde rozemarijn, laat dit afgedekt trekken gedurende 45 minuten, vervolgens zeef het. Drink 1/3-1/4 kopje 3-4 keer per dag. Dezelfde infusie wordt gebruikt als spoeling (gorgelen) bij inflammatoire aandoeningen van de keelholte en het strottenhoofd, bij verkoudheid en hoofdpijn.
Rozemarijn olie is een effectieve stimulerende middel. Het wordt gebruikt bij verschillende aandoeningen van het zenuwstelsel. Daarnaast verbetert het geheugen en activeert de hersenactiviteit.
Rozemarijn wordt gebruikt als middel om de functie van maagdarmkanaal te reguleren. De traditionele geneeskunde maakt gebruik van infusie van rozemarijn bladeren bij maagaandoeningen en winderigheid.
Zalf van rozemarijn extracten wordt gebruikt in de vorm van kompres bij slecht helende wonden en zweren.
Bij jicht, neuritis, reuma, neuralgische pijn word rozemarijn zalf gebruikt en een ligbad met een infusie van rozemarijn.
Infusie van rozemarijn word gebruikt bij gynaecologische aandoeningen in de vorm van vaginale douches (50-70 ml 3-4 keer per dag) bij stoornissen van menstruele cyclus, zenuwaandoeningen en tijdens menopauze.
Er worden kant-en-klare preparaten gebruikt voor uitwendige toepassing (zalf, tinctuur, badtoevoeging) of aftreksels van losse bladeren.
Badtoevoeging: schenk 1 liter kokend water over 50 gram losse blaadjes, laat dit 30 minuten trekken, zeef het mengsel en voeg toe aan een ligbad.
Thee: schenk 150 ml kokend water over 1 theelepel blaadjes, laat het 15 minuten trekken en drink een aantal malen per dag een kop.
Beperkingen in het gebruik: Uit voorzorg mag u rozemarijn niet gebruiken tijdens de zwangerschap of de borstvoedingsperiode.
Bijwerkingen: Allergische reacties zijn mogelijk.
